Als je een middelgroot MKB-bedrijf hebt met een goed managementteam (MT) en de directeur-grootaandeelhouder (DGA) kan zonder problemen een half jaar op sabbatical, dan is dat vaak een goed teken. Toen Han Prins* in het familiebedrijf geen vakantie durfde nemen, zei zijn vader: „Doe het maar, je zult zien dat de fabriek gewoon blijft draaien.“ Maar vaak is dat niet het geval. Als de eigenaar niet met vakantie kan, kun je ervan uitgaan dat het bedrijf nog niet verkoopbaar is.

Han stelt ondernemers wel eens de vraag: „Wat gebeurt er als je je been breekt, of erger?“ In bedrijven met een waarde tussen de 5 en 15 miljoen zie je vaak dat er een goed MT aanwezig is. Maar als dat niet zo is, zit je vaak met een eenzame DGA. Dit is een strategisch risico en heeft invloed op de waarde en verkoopbaarheid van het bedrijf. Meerdere eigenaren en een sterk MT zijn in dit kader een voordeel.

Wat betekent een bedrijfsoverdracht voor de DGA? Enerzijds gaat het om de technische aspecten: waarderen, een koper vinden. Maar de emotionele kant is minstens zo belangrijk. Hoe zit het met de bedrijfscultuur? Is er een match tussen koper en verkoper? Stel jezelf de vragen: „Waarom zou ik dit bedrijf kopen?“ en; Kun je loslaten? Of, kan de organisatie het aan dat jij weggaat? We zien vaak dat hier nog werk te doen is. Een verander- of verbeterproces is nodig, waarbij verantwoordelijkheden worden neergelegd waar ze horen. Ook het werken aan de kwaliteit van medewerkers is essentieel. Vaak overschatten of onderschatten DGA’s de competenties binnen hun bedrijf. Dat moet recht gezet worden. Dit proces kan een jaar tot enkele jaren duren.

Wij doen vooraf een “Due Diligence”, een grondig onderzoek dat ook tijdens de overdracht door een koper zal plaatsvinden. Een goede adviseur houdt je een spiegel voor. Als de DGA na de verkoop moet blijven, heeft dit invloed op de kans op een succesvolle overdracht.

Er zijn ondernemers die geen realistische kijk hebben op de mogelijkheid om aan te blijven. Ze willen blijven, maar de kans op een conflict is groot. De koper wil waarschijnlijk de koers veranderen, wat kan botsen met de visie van de DGA. Andersom komt ook voor: de DGA wil weg, maar de koper heeft behoefte aan een goede overdracht, waardoor de DGA soms toch nog enkele maanden, of zelfs langer, moet blijven. Dit geldt onder andere wanneer bepaalde key accounts een sterke band met de DGA hebben.

Praktijkvoorbeeld We maakten het mee: een verlieslatend bedrijf waarvan de ondernemer wilde stoppen. Hij was er helemaal klaar mee, zat er diep doorheen. We hebben hem geholpen afstand te nemen. Hij was bereid adviezen op te volgen, wat cruciaal is. Het MT werd in zijn kracht gezet, alsof de DGA al weg was. Dit proces vergt veel focus; niet alles tegelijk, maar stap voor stap. Het is tijdrovend en complex, maar het draait om de vraag: wat gaat er goed en wat kan beter? Wij gaven advies, we voerden het niet zelf uit.

Ons doel is bedrijven over te dragen, en zo nodig helpen we bij het klaarmaken van het bedrijf voor dat doel. Soms gebeurt het dat de ondernemer na dit proces niet meer wil verkopen, omdat het bedrijf weer leuk is geworden. Maar dan rijst de vraag: is dat verstandig, gezien de leeftijd en energie van de ondernemer? De keuze blijft echter altijd bij de ondernemer zelf.

De rol van een adviseur Voor een eigenwijze ondernemer kan het lastig zijn zich open te stellen voor een ervaren adviseur. Maar als je in staat bent je kwetsbaar op te stellen, kan dat een wereld van verschil maken. Wij werken niet met een standaardplan. We hebben eerst informatie en inzicht nodig. Wat is de centrale vraag, en wat zijn de onderliggende vragen? Wat is de kernkwestie? Alleen dan kunnen wij de juiste oplossingen aandragen.

Soms liggen er verborgen problemen onder de oppervlakte: spanningen in de familie, vermoeidheid door toenemende regelgeving, of de wens om een nieuwe richting op te gaan. Aan de ene kant speelt status (het hebben van een groot bedrijf, veel medewerkers, hoge omzet), maar aan de andere kant is er ook het zoeken naar persoonlijk geluk, waarbij het bedrijf een blok aan het been kan zijn.

Er is niet één methode die werkt. Het draait om vertrouwen, ervaring, rust en kennis. Verschillende disciplines en de expertise van anderen zijn noodzakelijk.

*Dit blog is mede tot stand gekomen naar aanleiding van de podcast die we maakten met Han Prins, Partner bij CvB, die veel ervaring heeft met dit onderwerp.

Wil je meer weten? Of eens vrijblijvend praten over jouw (eenzame) positie? De adviseurs van CvB maken graag een afspraak met je.